જન્મ સમયે નવજાત બાળકનું વજન કેટલું હોવું જોઈએ, વજન ઘટે તો શું થાય?

તમે જોયું હશે કે જન્મ સમયે બાળકનું વજન માપવામાં આવે છે, પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે આવું કેમ થાય છે? વાસ્તવમાં જે બાળકોનું વજન જન્મ સમયે સામાન્ય વજન કરતાં ઓછું હોય તે શારીરિક રીતે નબળા માનવામાં આવે છે અને એવું માનવામાં આવે છે કે બાળકનો વિકાસ યોગ્ય રીતે થયો નથી અને તેને વધુ કાળજીની જરૂર છે. આવા બાળકો ખૂબ નબળા હોય છે અને ઘણા રોગોનું જોખમ વધારે હોય છે.

સામાન્ય વજન શું હોવું જોઈએ? : સંપૂર્ણ સમયગાળાના બાળકનું વજન જન્મ સમયે 2.5 કિલોથી વધુ હોવું જોઈએ. 10માં મહિનામાં જન્મેલા બાળકોનું વજન 3 થી 4 કિલો સુધી વધી જાય છે, જ્યારે તેનાથી વિપરિત જે બાળકો સમય પહેલા એટલે કે સાતમા કે આઠમા મહિનામાં જન્મે છે તેમનું વજન સામાન્ય વજન કરતા ઘણીવાર ઓછું હોય છે. ઘણી વખત જો સ્ત્રીને જોડિયા બાળકો હોય તો પણ બાળકોનું વજન સામાન્ય કરતાં ઓછું હોય છે. પરંતુ જન્મ સમયે 2.5 થી 3 કિલો વજનનું બાળક સ્વસ્થ માનવામાં આવે છે. 1.5 કિલોથી ઓછું વજન ધરાવતા બાળકને ઓછા જન્મના વજનનું બાળક કહેવામાં આવે છે.

ઓછું વજન જોખમી : જન્મ સમયે બાળકનું વજન ઓછું હોય તે સારું માનવામાં આવતું નથી. ઘણી સમય પહેલા જન્મતા બાળકોમાં વજનમાં ઘટાડો જોવા મળે છે, જ્યારે અમુક અવયવોનો વિકાસ થતો નથી. આવા બાળકોને વધારાની સંભાળની જરૂર હોય છે, કારણ કે આવા બાળકો પોતાની જાતે દૂધ પીવાની સ્થિતિમાં પણ નથી હોતા. વળી ક્યારેક આવા બાળકોને શ્વાસ લેવામાં પણ તકલીફ થાય છે. આવી સ્થિતિમાં તેમને પીડિયાટ્રિક ઇન્ટેન્સિવ કેર યુનિટમાં સપોર્ટ સિસ્ટમમાં રાખવામાં આવે છે. જ્યાં તેમને મશીનની મદદથી રાખવામાં આવ્યા છે.

કમળાની ફરિયાદ : સામાન્ય વજનના બાળકો કરતાં ઓછા વજનવાળા બાળકોને કમળાનું જોખમ વધુ હોય છે. આ બાળકોના શરીર જન્મ સમયે પીળા થઈ જાય છે. કારણ કે તેમાં બિલીરૂબિનનો અભાવ હોય છે. આવા કિસ્સાઓમાં આ બાળકોને ફોટોથેરાપી આપવામાં આવે છે. આ એક પ્રકારની ટ્રીટમેન્ટ છે જેમાં બાળકને ઈન્ક્યુબેટરમાં લાઈટની નીચે સુવડાવવામાં આવે છે અને તેની આંખો ઢાંકી દેવામાં આવે છે. જેથી તેજ પ્રકાશ બાળકની આંખો પર ન પડે. આમાં રાખ્યા બાદ બાળકનું બિલીરૂબિન ચેક કરવામાં આવે છે, નહીં તો બાળકને ઘણા દિવસો સુધી આ મશીનમાં રાખવું પડે છે.

ઈન્ફેક્શનનું જોખમ : સામાન્ય રીતે તમામ નાના બાળકોને ઈન્ફેક્શનનું જોખમ હોય છે, પરંતુ જે બાળકોનું વજન સામાન્ય કરતાં ઓછું હોય છે તેઓની રોગપ્રતિકારક શક્તિ ઘણી ઓછી હોવાને કારણે વારંવાર ઈન્ફેક્શન લાગવાનું જોખમ રહેલું છે.

એનિમિયાનું જોખમ : વજનની અછતને કારણે બાળક એનિમિયા એટલે કે લોહીની ઉણપથી પણ પીડાઈ શકે છે. આમાં શરીરમાં આયર્નની ઉણપ થાય છે. એનિમિયા એ ખૂબ જ ગંભીર સ્થિતિ છે. આવા કિસ્સાઓમાં બાળકને લોહી ચઢાવવું પડી શકે છે.

બાળકનું વજન કેવી રીતે જાળવવું : સગર્ભાવસ્થા દરમિયાન માતાએ પોતાની ખાનપાનની આદતોનું ખાસ ધ્યાન રાખવું જોઈએ. તેમજ અલ્ટ્રાસાઉન્ડની મદદથી સમય-સમય પર બાળકના વજનનું નિરીક્ષણ કરવું જોઈએ. જેથી બાળક સ્વસ્થ વજન સાથે જન્મે અને સ્વસ્થ રહે.